PIONIER!

PIONIER! is een complete aanpak voor creatief leren in het primair onderwijs. De methode verbindt kunst en nieuwe media met actuele schoolthema’s, van wereldoriëntatie en burgerschap tot taal en sociaal-emotioneel leren. Leerkrachten voeren de lessen zelf uit, met heldere online lessen, gangbare én soms bijzondere materialen, begeleiding vanuit PIONIER!. Daarbij is veel ruimte voor onderzoek, makerschap en eigenheid.

Methodiek, didactiek en pedagogiek

  • Methodiek: Een thematische leerlijn met direct inzetbare, online lessen. Iedere module bevat inspirerend beeldmateriaal, duidelijke instructies en een materialenlijst. Alles is geschikt voor het digibord en eenvoudig aan te passen aan de groep.

  • Didactiek: Met de procesgerichte aanpak PIONIER! met TROTS leren leerlingen denken en werken als een kunstenaar. Oriënteren, onderzoeken, uitvoeren en reflecteren krijgen elk een plek, mét aandacht voor de hobbels onderweg. Het proces staat centraal, niet het trucje.

  • Pedagogiek: Uitgangspunten zijn vertrouwen, inclusie en eigenaarschap. Kinderen ontdekken dat hun verbeeldingskracht ertoe doet, leren samenwerken en taal geven aan wat ze zien, maken en ervaren.

Werken vanuit de kunsten

PIONIER! vertrekt altijd vanuit kunst en makerschap. Beeldende kunst en mediakunst worden gekoppeld aan schoolthema’s als Communicatie, Gevoelens of Staatsinrichting. Leerlingen werken met uiteenlopende technieken, van tekenen en bouwen tot fotografie en stop-motion. Zo krijgt kunst een logische plek in het curriculum én in het weekritme.

De lessen van PIONIER! zijn toegankelijk en sluiten goed aan bij het bestaande curriculum. Zowel leerlingen als leerkrachten ontwikkelen meer taal om creativiteit te benoemen en bespreekbaar te maken. In de klas wordt een duidelijke groei zichtbaar in het onderzoeken, verbeelden, maken en reflecteren. Daarbij is er veel aandacht voor inclusieve beeldkeuzes en diverse referenties, zodat ieder kind zich kan herkennen en aangesproken voelt. Uiteindelijk ontstaat er een stevige basis om creativiteit structureel te verankeren in het onderwijs.

Begeleiding op maat

Leerkrachten kunnen zelfstandig aan de slag. Waar wenselijk ondersteunt PIONIER! met co-teaching, kunstenaars als buddy in de klas of teamtrainingen. De aanpak sluit aan bij de visie en het tempo van de school, zodat creativiteit duurzaam wordt ingebed.

Partnerscholen van PIONIER!

PIONIER! werkt samen met verschillende scholen binnen Creatief Vermogen Utrecht. Elke samenwerking is maatwerk, afgestemd op de werkwijze, behoeften en visie van de school.

Pijlstaart
Op De Pijlstaart draait het om individuele creatieve ontwikkeling binnen de duidelijke structuur van het KOP-curriculum. Een vernieuwend curriculum met drie pijlers: Wetenswaardig (wereldoriëntatie en burgerschap), Projectonderwijs en PIONIER!. Met PIONIER! werken leerlingen aan ambachten en technieken, van traditioneel tot eigentijds, en leren ze met een frisse blik kijken. De wijk fungeert als leeromgeving, lokaal erfgoed is een vertrekpunt voor projecten en resultaten krijgen een plek, online of in de school. Leerkrachten voeren de lessen zelf uit, PIONIER! ondersteunt met thematische online lessen, materialen en waar wenselijk co teaching.

Kohnstammschool
De Kohnstammschool is een jonge partner binnen Creatief Vermogen Utrecht. De focus ligt op een rijk materiaalaanbod en het ontdekken van een eigen werkwijze. PIONIER! maakt het creatieve proces en de opbrengsten zichtbaar in de school, zodat ontwikkeling gevierd en gedeeld wordt. Leerkrachten krijgen praktische, thematische lessen en procesgerichte handvatten. Zo groeit stap voor stap een cultuur waarin onderzoeken, maken en reflecteren vanzelfsprekend wordt.

KBS Ariënsschool
Met de Ariënsschool werkt PIONIER! aan het duurzaam verankeren van creativiteit in het dagelijks onderwijs. PIONIER! sluit aan bij de schoolvisie en de thema’s die in het jaarprogramma leven, en verbinden die aan kunst en makerschap. Kunstenaars en leerkrachten zijn buddies en leren van en met elkaar. Kunst wordt onderschool en naschools aangeboden. Ook de Ariënsschool werkt met het KOP curriculum. Leerkrachten werken met heldere, thematische online lessen en vanuit de procesgerichte didactiek. Doel is zichtbaar eigenaarschap bij leerlingen en een schoolbrede routine waarin onderzoeken, verbeelden en reflecteren een vaste plek krijgen.

Reeds afgeronde partnerschappen:

De Jazzsingel
Op De Jazzsingel ontwikkelden Kopa / PIONIER! en de school een leerlijn op maat. In het partnerschap werd geëxperimenteerd met werkvormen die passen bij de leerkrachten en hun groepen. Zo werden de lessen vaak flexibel ingezet: bij de kleuters werd het lesmateriaal bijvoorbeeld verspreid over de week en in kleine groepjes uitgevoerd, zodat het beter aansloot bij hun werkritme.

De Schans
De Schans is een school voor speciaal onderwijs, waar lessen van Kopa / PIONIER! werden aangepast aan de mogelijkheden van de leerlingen. Samen werd gekeken hoe kunstlessen het best kunnen aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Er werd bijvoorbeeld gewerkt met textielprojecten rond de Kinderboekenweek, ook het lesmateriaal werd vereenvoudigd waar nodig, zonder het creatieve proces uit het oog te verliezen.

Bekijk hieronder een portret van een Creatief Partnerschap tussen KOPA en De Pijlstaart uit 2016:

 

Product | DOT spel
Om scholen te helpen bij het ontwikkelen van hun visie op creativiteitsontwikkeling, ontwikkelde Kopa samen met de HKU de toolbox Dot, 3e boom rechts. PIONIER! is daarmee meer dan een leerlijn – het is een uitnodiging aan scholen om creativiteit structureel te verankeren in het dagelijks onderwijs. Klik hieronder als je meer wilt weten over de Toolbox:

ESSAY Creatief Denken

Hoe ziet creatief denken eruit in de klas? In dit essay deelt Manja Eland, beroepskunstenaar in de klas en werkzaam bij Kopa, haar kijk op creatief denken als vorm van hersengymnastiek. Ze laat zien hoe denken en doen – hoofd en handen – onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Met toegankelijke oefeningen en beeldende werkvormen stimuleert Kopa het creatief vermogen van leerlingen én leerkrachten. Een inspirerende inkijk in hoe verbeelding en betekenis samenkomen in het maakproces.